Tìm hiểu sơ đồ chiến thuật trong bóng đá 11 người
Sơ đồ chiến thuật là một thứ luôn thay đổi theo dòng chảy của bóng đá, hiếm có một đội bóng nào thắng cuộc mà trong một trận đấu chỉ sử dụng một sơ đồ duy nhất. Sẽ không có một khái niệm hoàn hảo nào mà các sơ đồ chiến thuật thường sẽ phụ thuộc vào tư duy của các huấn luyện trưởng và tình trạng hiện tại của các thành viên trong đội bóng. Cùng dudoan.org tìm hiểu kỹ hơn về các sơ đồ chiến thuật bóng đá trong bài viết này.
Sơ đồ chiến thuật bóng đá 11 người
Sơ đồ chiến thuật 4-4-2 (hoặc biến thể 4-4-1-1)
Đây là sơ đồ rất quen thuộc với các đội bóng Anh và ngày nay vẫn còn phổ biến ở nhiều đội bóng châu Âu khác vì tính cân bằng tốt trong cả phòng ngự và tấn công (thực ra nó là một biến thể của sơ đồ này). Thiết bị phòng ngự – phản công), điển hình là CLB Atletico Madrid.
Đội hình sẽ gồm 1 thủ môn, 4 cầu thủ phòng ngự (2 trung vệ và 2 hậu vệ cánh), 4 tiền vệ (2 trung vệ và 2 cánh), hàng tiền đạo gồm 1 tiền đạo và 1 hộ công. Phạm vi hoạt động chính của cầu thủ tấn công là giữa hàng thủ và hàng tiền vệ của đối phương, vì vậy về lý thuyết, anh ta sẽ có nhiều thời gian và không gian hơn khi tiến hành xử lý bóng so với những vị trí còn lại. Hai tiền vệ cánh và hai hậu vệ biên cũng dâng cao hỗ trợ tấn công nhằm gia tăng sức ép lên hàng thủ đối phương.
Lợi thế:
Việc sử dụng 2 tiền đạo giúp giảm tải việc tham gia tấn công nhưng 1 trong 2 tiền đạo phải có kỹ thuật tốt cũng như xử lý tình huống và tận dụng tốt cơ hội từ hàng thủ. những tình huống không chiến hay sút phạt trực tiếp.
Với 2 hậu vệ cánh và 2 hậu vệ cánh, đội hình 4-4-2 cho phép thực hiện những quả tạt từ biên, có thể dâng cao hoặc thường xuyên để tận dụng khả năng chớp thời cơ hoặc không chiến. những người chơi nhanh nhẹn hoặc có thể chất nổi bật. Ngoài ra, khoảng cách đội hình hợp lý còn có thể kéo giãn đội hình đối phương, tạo điều kiện tấn công tốt.
Counters: 4-4-2 hiện đã lỗi thời và không thể bị counter bởi bất kỳ đội hình nào khác. Tuy nhiên, nếu có được 2 tiền đạo có thể hoạt động một cách độc lập và chịu khó chơi Pressing thì vẫn có thể gây được những áp lực lên hàng thủ 3 người hoặc 4 người.
Yếu điểm:
Dù có khả năng giữ khoảng cách đội hình hợp lý nhưng 4-4-2 dễ bị bắt bài và thiếu linh hoạt. Hàng tiền vệ phải chịu áp lực cả trong tấn công lẫn phòng thủ nên khi hàng tiền vệ mất tập trung hoặc đuối sức thì đây là vấn đề không hề nhỏ. Ngoài ra, 2 tiền vệ trung tâm không thể cùng lúc làm 2 nhiệm vụ đánh chặn và phân phối mà cần 1 người đánh chặn và 1 người nhận và phân phối bóng.
Hậu vệ phải có kỹ thuật xử lý bóng tốt, kỹ thuật cá nhân tốt, tốc độ, nhãn quan chiến thuật nhạy bén, tiền đạo không chỉ có kỹ năng xử lý bóng tốt mà còn phải có kỹ năng dứt điểm bóng cực kỳ tốt. Ngoài ra, hành lang 2 cánh cũng có thể trở thành “tử huyệt” nếu các đội sử dụng đội hình 4-3-3 hoặc 4-2-3-1 với những tiền vệ cánh có khả năng rê bóng. Đột phá trung lộ và tìm khoảng trống giữa các hậu vệ và trung vệ.
Sơ đồ chiến thuật 4-3-3
>> Soi kèo dự đoán tỷ số bóng đá nhanh chóng chính xác
>> Poker trong bóng đá là gì? Cú ghi bàn Poker đẹp nhất lịch sử
>> Video highlight bóng đá tại các giải đấu lớn trên thế giới
Đây là đội hình phổ biến nhất hiện nay với vai trò tấn công là chính. Sơ đồ của chiến thuật này gồm 1 thủ môn, 4 cầu thủ phòng ngự (2 trung vệ và 2 hậu vệ cánh), hàng tiền vệ sẽ gồm 3 trung vệ (1 trung tâm và 2 cánh) và 3 tiền đạo.
Lợi thế:
Với hai tiền đạo có khả năng chơi rộng, các đội sử dụng sơ đồ 4-3-3 có thể khai thác khoảng trống mà hậu vệ đối phương để lại khi tấn công để hạn chế tối đa việc hỗ trợ tấn công vào phía đối phương và dễ dàng áp đặt thế trận một chiều.
Với 3 trung vệ ở giữa sân gồm 1 hộ công và 2 hộ công sẽ giúp kiểm soát trận đấu tốt hơn, tạo điều kiện cho những hậu vệ biên tham gia vào cuộc cuộc tấn công và bọc lót cho các đồng đội ở phía sau sẽ rất hiệu quả khi bất ngờ bị tấn công. Ngoài ra, khi gặp áp lực lớn hoặc tấn công không hiệu quả, đội hình 4-3-3 có thể chuyển thành 4-1-4-1 để giảm nhịp độ trận đấu hoặc giảm thiểu khả năng dính đòn cũng như phục hồi chấn thương”.
Phương án đối phó: Với 3 tiền vệ trụ thì sơ đồ 4-3-3 dễ dàng áp đảo được 2 tiền vệ trung tâm của 4-4-2, ngoài ra thì sơ đồ 3 tiền đạo sẽ khai thác tốt được những khoảng trống một lần nữa khi các hậu vệ của đối phương tăng cường phòng bị.
Yếu điểm:
Để có thể vận hành nhuần nhuyễn được sơ đồ 4 -3 -3, đặc biệt cần có một cá nhân chơi đầu óc, xác định vị trí, đọc tình huống của trận đấu tốt và chịu khó di chuyển để hỗ trợ đồng đội như Sergio Busquet (Barcelona). Luka Modric (Real Madrid) hay Michael Carrick (Manchester United)…. Ngoài ra, các đội cần một tiền đạo ở giữa để lấp đầy khoảng trống và một tiền vệ phòng ngự cực tốt, nếu hai vị trí này gặp khó khăn, trận đấu sẽ sụp đổ.
Sơ đồ chiến thuật 4-2-3-1
Giống như 4-3-3, 4-2-3-1 ngày nay cũng phổ biến trong bóng đá hiện đại bởi tính cơ động và linh hoạt trong cách vận hành. Sơ đồ của chiến thuật bao gồm có thủ môn, 4 cầu thủ phòng ngự (2 trung vệ và 2 hậu vệ cánh), 2 tiền vệ trung tâm, 3 cầu thủ tấn công (trong đó có một cầu thủ ở vị trí “số 10”) và 1 trung vệ.
Lợi thế:
Điểm nổi bật của đội hình này là đường chuyền tam giác luôn hiệu quả hơn đường chuyền thẳng, giúp kéo giãn đội hình đối phương để tạo khoảng trống tấn công và là trung tâm phối hợp chéo giữa một tiền vệ trung tâm và một tiền đạo và trung vệ 3 tấn công lên phía trên.
Với sự linh hoạt và cơ động của các vị trí cùng khoảng cách đội hình hoàn hảo, sơ đồ 4-2-3-1 khó bị áp đảo, đặc biệt là ở khu vực giữa sân. Nó có thể chuyển đổi giữa tấn công và phòng thủ một cách nhanh chóng nhờ số lượng cầu thủ đông đảo ở khu vực giữa sân và cho phép lùi sâu trong hàng thủ khi tấn công nhanh, gây bất ngờ và tạo cơ hội cho các tiền đạo. Các chốt không có cơ hội chọn và ghi bàn.
Yếu điểm:
Để chơi được sơ đồ này, đòi hỏi các cầu thủ phải có thể lực tốt, linh hoạt di chuyển liên tục, các tiền vệ tấn công hay thậm chí là tiền đạo phải lùi sâu để nhận bóng và hoạt động với cường độ cao. Để phá vỡ tuyến tiền vệ và hàng thủ, tiền đạo phải nhanh nhẹn, tì đè tốt và nắm bắt thời cơ.
Ngoài ra, các cầu thủ tấn công không chỉ tham gia tấn công mà còn phải thường xuyên lùi về phòng ngự khi mất bóng để giảm áp lực cho hàng thủ theo yêu cầu của HLV trưởng, dẫn đến cường độ và khả năng tấn công. Phong độ của những cầu thủ kể trên cũng giảm sút.
Phản công: Những đường chuyền hình tam giác trong 4-3-3 là cơn ác mộng thực sự với những người chơi 4-4-2, hàng tiền vệ của 4-4-2 4-4-2 để lại nhiều khoảng trống và khó bọc lót hơn.
Sơ đồ chiến thuật 4-5-1 (hay biến thể 4-4-1-1)
Đây là sơ đồ phòng ngự triệt để thường thấy ở các đội bóng yếu khi đối đầu với các “ông lớn” hoặc các đội thiếu hụt nhân sự do cầu thủ dính chấn thương triền miên. Đội hình gồm 1 thủ môn, 4 cầu thủ phòng ngự (2 trung vệ và 2 hậu vệ cánh), 5 tiền vệ (2 trung vệ, 1 tiền vệ trụ và 2 tiền vệ cánh) và 1 tiền đạo.
Lợi thế:
Với nhân sự dày đặc ở khu vực giữa sân, đội hình này đủ để kiểm soát thế trận so với phần còn lại của đội, đôi khi bạn cũng thấy hàng tiền vệ lùi sâu hoặc tiền đạo đơn độc ở giữa sân. đội hình 4-6-0 hay 9-1-0 dựng lên những “bức tường bê tông dày đặc” hay “những chiếc xe buýt hai tầng ngang dọc” khiến đối phương vô cùng khó xuyên thủng để tiếp cận khung thành.
Sơ đồ chiến thuật Manchester United
Sơ đồ chiến thuật 3-5-2 (hay biến thể của 3-4-3)
Có thể nói đây là sơ đồ thủ công toàn diện trong bóng đá. Sơ đồ chiến thuật bao gồm thủ môn, 3 cầu thủ phòng ngự (1 trung vệ và 2 hậu vệ cánh), 5 tiền vệ giữa sân (2 tiền vệ cánh, 2 tiền vệ trung tâm, 1 tiền vệ tấn công hoặc 1 hậu vệ) và hai tiền đạo phía trên.
Lợi thế:
Nếu muốn ngăn đối phương phản công nhanh, 3-5-2 là giải pháp tối ưu. Bộ ba phòng ngự có thể phối hợp với nhau để chia cắt “số 10” khỏi các tiền đạo đối phương, trong khi các tiền vệ cánh hạn chế khoảng trống bên phía bạn. Khi phòng ngự hoặc tấn công, một trong ba tiền vệ ở giữa di chuyển lên cột dọc để bọc lót cho các tiền vệ cánh hoặc để hai tiền đạo tấn công.
Đồng thời khi tổ chức phản công theo chiến thuật 3-5-2 cũng khá lợi hại. Bộ ba trung vệ cũng như hai tiền vệ cánh có thể tấn công theo nhiều hướng như chơi ở giữa, chơi rộng và hai tiền đạo có thể tự tạo cơ hội cho mình.
Yếu điểm:
Sự phức tạp của 3-5-2 đòi hỏi những tình huống bọc lót, phát động tấn công không chỉ đòi hỏi kỹ thuật của từng cá nhân mà còn đòi hỏi sự phối hợp ăn ý giữa những cầu thủ với nhau. Về cơ bản cần có 1 nhạc trưởng đọc trận đấu và phân phối bóng tốt, trong 3 cầu thủ phòng ngự cần 1 người chuyền tốt, 2 người còn lại phải theo 1 cầu thủ tốt và tập trung. độ vì có nhiều khoảng trống.
Nhìn chung, đội hình 3 người phòng ngự vẫn có thể phòng ngự tốt nếu các cầu thủ biết xác định vị trí và chạy tốc độ để lấp vào khoảng trống.
Phản công: 3-5-2 là sơ đồ hiếm hoi khắc chế được 4-5-1 nhờ sự đồng đều về nhân lực ở khu vực giữa sân. Vì chỉ cần một tiền đạo, các hậu vệ có thể hỗ trợ tuyến giữa khi đội nhà chiếm thế chủ động.
Vậy theo bạn, sơ đồ chiến thuật nào là vượt trội nhất? Có sơ đồ nào khác ngoài những sơ đồ trên có thể tạo ra sự khác biệt nhiều hơn không?